Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων (Computerized Practitioner Order Entry) είναι ένα λογισμικό για την ηλεκτρονική καταχώριση εντολών εξετάσεων από τους Κλινικούς Ιατρούς ή άλλους Παρόχους Υπηρεσιών Υγείας.

Η διενέργεια διαγνωστικών εξετάσεων, η χορήγηση φαρμάκων και η αιμοληψία, ξεκινούν με εντολές του ιατρού. Στη θέση των παραδοσιακών μεθόδων εντολών χρησιμοποιείται πλέον η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων γνωστή ως CPOE. Το σύστημα CPOE είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια αντικατάσταση των έντυπων παραγγελιών με ηλεκτρονικές. Δεν είναι απλώς ένα σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης. Περιλαμβάνει την ηλεκτρονική μετάδοση της παραγγελίας στον αποδέκτη, όπως το φαρμακείο, και τα εργαστήρια και ενδεχομένως την καταγραφής των εντολών στον φάκελο τους ασθενούς.

Το σύστημα εισαγωγής ιατρικών εντολών εξετάσεων αυξάνει την αποτελεσματικότητα και  βελτιώνει την ασφάλεια και τη φροντίδα των ασθενών. Καθοδηγεί τον παραγγέλλοντα σε λιγότερο δαπανηρές εναλλακτικές λύσεις ή σε επιλογές που ταιριάζουν καλύτερα στα καθιερωμένα νοσοκομειακά πρωτόκολλα. Επιπλέον, προσφέρει επίσης ειδοποιήσεις ασφαλείας, όταν εισάγεται μια μη ασφαλής παραγγελία (όπως για παράδειγμα ένα διπλό τεστ).

Τι είναι ένα σύστημα CPOE

Σύμφωνα με τον Οργανισμό HIMSS το σύστημα CPOE είναι «Μια εφαρμογή εισαγωγής παραγγελιών ειδικά σχεδιασμένη για να βοηθά τους κλινικούς ιατρούς να δημιουργούν και να διαχειρίζονται ιατρικές εντολές για υπηρεσίες ασθενών και φάρμακα».

Οι ιατρικές εντολές εισάγονται απευθείας από υπολογιστή ή φορητή συσκευή είναι σε δομημένη και ψηφιακή μορφή και προσφέρουν βελτίωση της ασφάλειας και της οργάνωσης.

Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων (CPOE) είναι μια εφαρμογή ευρείας εμβέλειας

Το CPOE είναι μια εφαρμογή ευρείας εμβέλειας με πλήθος χρηστών, όλους όσους εισάγουν παραγγελίες και όλους όσους τις επεξεργάζονται. Στους χρήστες περιλαμβάνονται γιατροί, νοσηλευτές, βοηθοί ιατρών, επαγγελματίες νοσηλευτές, βοηθητικό προσωπικό όπως φαρμακοποιοί, θεραπευτές, εργαστηριακό και ακτινολογικό προσωπικό, διαιτολόγοι και άλλοι.

Ένα σύστημα εισαγωγής παραγγελιών επηρεάζει όλους στον οργανισμό, από τη διοίκηση, το προσωπικό τους ιατρούς και τους ασθενείς. Το CPOE σε συνδυασμό με ένα σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων (CDSS) έχει τη δυνατότητα να εφαρμόζει λογική βασισμένη σε κανόνες για να βοηθήσει τους ιατρούς να λάβουν τις βέλτιστες αποφάσεις σχετικά με την παραγγελία. Οι κύριοι λόγοι που επιλέγεται η εφαρμογή CPOE είναι :

• Πρόληψη, μείωση ή εξάλειψη λαθών και ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων
• Βελτίωση της ασφάλειας των ασθενών και της αποτελεσματικότητας της παροχής υγειονομικής περίθαλψης
• Μείωση των περιττών εντολών για την υγειονομική περίθαλψη.

1. Μείωση λαθών

Η αυτοματοποίηση της διαδικασίας παραγγελίας ασθενών δεν είναι μια εύκολη υπόθεση. Για αυτό, η δυνατότητα του CPOE να αποτρέψει, να μειώσει ή να εξαλείψει σφάλματα και ανεπιθύμητα συμβάντα φαρμάκων είναι ένα σημαντικό κίνητρο.

2. Βελτίωση της ασφάλεια των ασθενών

Τα συστήματα CPOE αποτρέπουν κατά μέσο όρο τις μισές από τις συνήθεις παραγγελίες φαρμάκων και το ένα τρίτο των δυνητικά θανατηφόρων παραγγελιών. Σχεδόν όλα τα νοσοκομεία βελτίωσαν την απόδοσή τους αφού προσάρμοσαν τα συστήματα και τα πρωτόκολλά τους και έκαναν την προσομοίωση για δεύτερη φορά.

3. Μείωση των περιττών εντολών στην υγειονομική περίθαλψη

Το CPOE βοηθά τον ιατρό να λάβει τις βέλτιστες αποφάσεις παραγγελιών και να βελτιώσει την τήρηση των πρακτικών με βάση στοιχεία.. Για παράδειγμα, μια συγκεκριμένη διάγνωση μπορεί να έχει ένα σύνολο εντολών που σχετίζονται με αυτήν. Η εφαρμογή CPOE διευκολύνει τη διαδικασία και καθοδηγεί τον ιατρό να ακολουθήσει τα σχετικά πρωτόκολλα για τη διάγνωση. Ωστόσο, απαιτεί  σωστή διαμόρφωση των κανόνων παραγγελιών και των πρωτοκόλλων.

Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της παροχής υγειονομικής περίθαλψης

Οι εφαρμογές CPOE δέχονται εντολές στο σύστημα το οποίο στη συνέχεια κοινοποιεί αυτές τις εντολές στο τμήμα και το προσωπικό για εκτέλεση. Έτσι επιτυγχάνεται μείωση του χρόνου από την τοποθέτηση της παραγγελίας έως την ολοκλήρωσή της.

Επεξεργασία παραγγελιών και τεκμηρίωση

Άλλα χαρακτηριστικά περιλαμβάνουν την επεξεργασία παραγγελιών και την τεκμηρίωση. Η εφαρμογή είναι σε θέση να βοηθήσει τους κλινικούς γιατρούς στη δημιουργία και διαχείριση των εντολών. Η συμμόρφωση με τους κανονισμούς, π.χ. σχετικά με τη δημιουργία μόνιμης εντολής, και οι έλεγχοι ασφαλείας, για παράδειγμα, η ασφαλής πρόσβαση, είναι σημαντικά χαρακτηριστικά.

Απόκριση συστήματος

Πρόσθετα χαρακτηριστικά της Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων (CPOE) είναι ο χρόνος απόκρισης του συστήματος. Ο χρόνος απόκρισης είναι το χρονικό διάστημα μεταξύ ενός εκτελεσμένου συμβάντος και κάποιας απόκρισης, π.χ. επιβεβαίωσης παραλαβής, χρόνου ολοκλήρωσης ή αναφοράς προόδου.

Αξιοπιστία

Η αξιοπιστία είναι η ικανότητα ενός προγράμματος να εκτελεί τις απαιτούμενες λειτουργίες του με ακρίβεια και με τον ίδιο τρόπο στις καθορισμένες συνθήκες για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Οι κλινικοί ιατροί πρέπει να είναι σίγουροι ότι το CPOE θα λειτουργεί χωρίς διακοπή από σφάλματα ή ακόμα και συντήρησης ρουτίνας για τη διευκόλυνση της κρίσιμης διαδικασίας παραγγελίας.

Λειτουργικότητα

Οι εφαρμογές CPOE μπορεί να περιλαμβάνουν μόνο βασική λειτουργικότητα ή να επεκταθούν σε πιο σύνθετη λειτουργικότητα όπου χρησιμοποιείται σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων. Για τη βασική λειτουργικότητα, η εστίαση είναι στη λήψη και μετάδοση της παραγγελίας. Υπάρχει ελάχιστη πρόσβαση σε πόρους γνώσης και απλή αμφίδρομη επικοινωνία.

Η επαυξημένη λειτουργικότητα έγκειται στο να δέχονται τις εντολές του γιατρού για διαγνωστικές και θεραπευτικές υπηρεσίες, να διαβιβάζουν την εντολή στην κατάλληλη τοποθεσία, να επιστρέφουν την κατάσταση της παραγγελίας και τέλος να επιστρέφουν τα αποτελέσματα της εκτέλεσης της παραγγελίας

Σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων (Clinical Decision Support System/CDSS)

Το σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων είναι μια εφαρμογή που χρησιμοποιεί κανόνες και οδηγίες και ενσωματώνει κλινικά δεδομένα από διάφορες πηγές για τη δημιουργία ειδοποιήσεων και προτάσεων προς τους κλινικούς ιατρούς.

Οι πιο προηγμένες εφαρμογές CPOE έχουν κάποια μορφή υποστήριξης κλινικών αποφάσεων. Ωστόσο, υπάρχουν διαφορετικά επίπεδα πολυπλοκότητας. Ένα στοιχειώδες επίπεδο είναι η απλή, κλινική υποστήριξη απόφασης όπου, για παράδειγμα, είναι δυνατή η ικανότητα διεξαγωγής ελέγχων αλληλεπίδρασης φαρμάκου-φαρμάκου. Ένα παράδειγμα σύνθετου επιπέδου είναι όταν δημιουργείται μια ειδοποίηση από ένα αναγνωρισμένο φάρμακο και μια εργαστηριακή τιμή. Αυτή η διαδραστική υποστήριξη λήψης αποφάσεων συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ασφάλειας και της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας προς τους ασθενείς.

Κανόνες – CDSS

Το σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων που χρησιμοποιεί λογική βασισμένη σε κανόνες βοηθά τον κλινικό ιατρό να λάβει βέλτιστες και ασφαλείς αποφάσεις,  παρέχοντας κλινικές συμβουλές κατά τη στιγμή της εισαγωγής της παραγγελίας. Συμβουλές σχετικές με τις αλλεργίες ασθενών, τις πιθανές φαρμακευτικές αντιδράσεις και αλληλεπιδράσεις και υπολογισμοί των δόσεων φαρμάκων με βάση το βάρος και την ηλικία του ασθενούς είναι δυνατοί όταν η εφαρμογή CPOE συνδυάζεται με ένα σύστημα υποστήριξης κλινικών αποφάσεων.

Προσεγγίζοντας την ενσωμάτωση του CDSS στο CPOE

Δεν υπάρχει μία ενιαία προσέγγιση για την ενσωμάτωση του CDSS στην Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων. Το CPOE που έχει τη δυνατότητα να παρέχει πρόσβαση σε κατευθυντήριες γραμμές που βασίζονται σε τεκμήρια, να δίνει προτροπές, υπενθυμίσεις ή ειδοποιήσεις σχετικά με την παραγγελία που έχει εισαχθεί, ενισχύει την ασφάλεια των ασθενών και την αποτελεσματικότητα του κλινικού ιατρού.

Οφέλη της χρήσης του CPOE

Το CPOE είναι ένα πολύτιμο εργαλείο και έχει πολλά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με συστήματα που βασίζονται σε χαρτί. Πλεονεκτήματα είναι:

• Δεν υπάρχουν πλέον προβλήματα αναγνώρισης χειρόγραφου
• Η παραγγελία φτάνει στο τμήμα-στόχο πιο γρήγορα
• Τα σφάλματα που σχετίζονται με παρόμοια ονόματα δεν είναι τόσο πιθανό να συμβούν
• Ευκολότερη διασύνδεση με ηλεκτρονικά αρχεία υγείας και συστήματα υποστήριξης αποφάσεων
• Μείωση σφαλμάτων εντός του φαρμακείου
• Εύκολη σύνδεση με προειδοποιήσεις για αλληλεπίδραση φαρμάκου
• Η δυνατότητα αναγνώρισης του συνταγογράφου ιατρού
• Η διευκόλυνση της σύνδεσης με συστήματα αναφοράς ανεπιθύμητων ενεργειών φαρμάκων

Πρόσθετα πλεονεκτήματα

Πρόσθετα πλεονεκτήματα του CPOE σε σύγκριση με τα κλασσικά συστήματα παραγγελιών, που αναφέρθηκαν σε διάφορες μελέτες, είναι:

• Δυνατότητα για την άμεση ανάλυση δεδομένων
• Εξοικονόμηση κόστους
• Μείωση της υπο-συνταγογράφησης / υπερ-συνταγογράφησης
• Μείωση λανθασμένες επιλογών εκτέλεσης εξετάσεων
• Με όλα αυτά τα πλεονεκτήματα, η αξία του CPOE είναι εμφανής.

Η Ηλεκτρονική Συνταγογράφηση Εξετάσεων (CPOE) είναι σύστημα πολύπλοκο. Απαιτεί τη συνεργασία πολλών ατόμων και η εφαρμογή περιλαμβάνει εκπροσώπους από πολλούς τομείς λειτουργίας. Για παράδειγμα, απαιτεί έναν αριθμό διασυνδέσεων με άλλα υπάρχοντα συστήματα, όπως ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας. Το CPOE δεν είναι απλώς μια εφαρμογή τεχνολογίας, αλλά ένας επανασχεδιασμός των κλινικών διαδικασιών, ο οποίος ενσωματώνει την τεχνολογία για τη βελτιστοποίηση των εντολών. Τέλος, το CPOE είναι μια διαδικασία οργανωτικής αλλαγής, και όχι ένα απλό έργο πληροφορικής.

Περισσότερα στο ‘MediLab LIS’ το Πληροφοριακό Σύστημα Εργαστηρίων της CCS.